Ramazan YILDIZ

Faruk İremet, Zaza Kültür mücadelesinin Öncüsü ve Yurtseveri

Zaza dili ve kültürü, tarih boyunca birçok zorlukla yüzleşmiş, ancak bu zorluklar karşısında dimdik ayakta kalmayı başarmıştır. Bu mücadelede önemli bir rol oynayan isimlerden biri de Faruk İremet’tir. 1990'lı yılların başında Almanya’ya gelerek İsveçli eşi Maria ile birlikte misafir ettiğim, bir abe, bir hoca olarak gördüğüm, kısaca çok şey öğrendiğim Faruk İremet, Zaza kültürünün yaşatılması ve geliştirilmesi için büyük bir özveri ile çalışmıştır.

Faruk İremet, edebiyatın gücünü kullanarak Zaza halkının kimliğini ve kültürel mirasını koruma çabasına girmiştir. Bu bağlamda, 1989 yılında "Çöl Yağmuru" adlı şiir kitabını Suk Yayınları aracılığıyla Türkçe olarak yayımlamış ve ardından 1990 yılında "Katliamdan Kaçanlar" isimli eseriyle Zaza halkının yaşadığı acıları dile getirmiştir. Bu eserler, onun edebi kariyerinin başlangıcını oluşturmuş ve Zaza dilinin edebiyat sahnesindeki yerini güçlendirmiştir.

1993 yılında yayımlanan "Rondıkê Çavên ti", Zaza dili ve edebiyatı açısından önemli bir kilometre taşıdır. Bu eser, Zaza halkının sesini uluslararası düzeyde duyurmayı amaçlamakta ve Zaza edebiyatının zenginliğini ortaya koymaktadır. Ardından gelen "Och i älskades hunger" adlı şiir kitabı ise İremet’in sanatsal yeteneklerini İsveççe dilinde de sergilemesine olanak tanımıştır.

İremet’in çalışmaları, yalnızca şiirle sınırlı kalmamış; 1995 yılında "Antolojiyê Hozanwanê Swêdi" adlı eseri ile İsveç yazarlarını ön plana çıkarmıştır. 1996 yılında "Zonê ma Zazaki" eseri, Zaza, Kürt ve Türk dilleri arasındaki farklılıkları ele alarak dil bilincini artırmayı hedeflemiştir. Bu eser, çok dilli bir bakış açısını savunarak Zaza kimliğinin korunmasına katkı sağlamıştır.

Faruk İremet’in katkıları, "Zeritenık" ve "Mitra" gibi şiir kitaplarıyla devam etmiştir. 2005 yılında yayımlanan CD'si "Na Zeri - This Heart" ile hem müzik hem de edebiyat alanında Zaza kültürünü zenginleştirmiştir. En son olarak, 2022 yılında yayımlanan "Antolojiye Nuştoxande Zazayan" ile Zaza yazarlarının eserlerini bir araya getirerek Zaza edebiyatının modern çağdaki yerini sağlamlaştırmıştır.

Faruk İremet’in editörlük yaptığı "KORMIŞKAN Bülten" ve "ZazaPress" dergileri, Zaza dilinin ve kültürünün yaygınlaşmasına büyük katkı sağlamıştır. 2000-2004 yılları arasında 15 sayı yayımlanan Zaza press, Zaza halkının sesini duyurmak adına önemli bir mecra olmuştur. Bunun yanı sıra, "Miraz" ve "Veng u Vaj" gibi dergilerdeki redaksiyon çalışmalarıyla da Zaza kültürünün yaşatılmasına katkıda bulunmuştur.

İremet’in katkıları sadece yazılı eserlerle sınırlı kalmamış; 150'ye yakın kendi şiirleriyle oluşturduğu müzikli videolar, Zaza kültürünün sanatsal yönünü de vurgulamaktadır. YouTube, Facebook ve Instagram gibi platformlarda yayımladığı içerikler, Zaza halkının kültürel mirasının korunmasına yönelik önemli bir adım olmuştur. Ayrıca, Zaza halkıyla ilgili binin üzerinde makale yazarak, Zaza kimliğinin güçlenmesine katkıda bulunmuştur.

Faruk İremet, Zaza dilinin ve kültürünün yaşatılmasına yönelik mücadelesinde büyük bir özveri ve kararlılıkla ilerlemektedir. Şu anda sağlık sorunlarıyla mücadele eden İremet’e Zaza halkı olarak geçmiş olsun dileklerimizi iletiyor , ve ona olan minnetimizi ifade ediyoruz. Kendisi, sadece bir yazar değil, aynı zamanda Zaza kültürünün yaşatılması için bir simge, lider haline gelmiştir.

Faruk İremet’in eserleri ve mücadelesi, Zaza dilinin geleceği için bir umut ışığı olmaya devam etmektedir. Onun çalışmaları, gelecek nesillere ilham verecek ve Zaza kimliğinin yaşatılmasına yardımcı olacaktır. Zaza halkının ve kültürünün geleceği için verdiği mücadele, sadece bir bireyin çabası değil, aynı zamanda bir milletin kültürel mirasının korunması adına yapılan bir savaştır.

Faruk İremet’e yüce Allah’tan sağlık, huzur ve güç diliyoruz. Zaza halkının geleceği için verdiği mücadele için kendisine sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. 

Ayrıca bu makaleyi yazmamı teşvik eden, birlikte “Zaza halkı” adına Avrupa’nın en stratejik şehirlerinden biri olan Paris’te manifesto yazan, Sayın Prof. Vedat Kaymak hocama teşekkür eder, saygılarımı sunarım….

Ramazan YILDIZ 
15.04.2025 Almany